Hieronder per thema een overzicht op welke doelen we ons gaan richten. Hierbij is Sportakkoord I als basis genomen, indien van toepassing, en wordt er geconcretiseerd wat de nieuwe speerpunten betekenen voor de komende jaren.
Thema: Inclusie en diversiteit (voorheen: Inclusief sporten en bewegen)
Iedere Wageninger verdient de kans om met plezier te sporten en te bewegen: jongen en oud; met of zonder beperking; ongeacht achtergrond, opleidingsniveau of inkomen. Met behulp van Sportakkoord I zijn er bijvoorbeeld al projecten geweest voor ouderen, G-sport en vluchtelingen. Met Sportakkoord II willen we nog meer Wageningers bereiken om in beweging te komen. Met name specifieke doelgroepen voldoen minder vaak aan de Nederlandse Beweegrichtlijnen, vinden nog steeds niet altijd de weg naar het sport- en beweegaanbod of zijn minder vaak lid van een sportaanbieder. Zij ervaren meer drempels om mee te doen. Dat beïnvloedt hun gezondheid, sociale netwerk en psychisch welzijn.
We nemen de doelen uit Sportakkoord I hierin mee:
- Wageningen is in 2025 ook op het gebied van sport en bewegen een inclusieve gemeente: iedereen doet mee met sport en bewegen, met plezier op eigen niveau,op eigen manier en heeft gelijke kansen op een gezond leven.
- Meedoen met sport en bewegen wordt niet meer belemmerd door kosten, vervoer, regels of achtergronden. Sport en bewegen is dus toegankelijk voor iedereen, ongeacht kosten, vervoer, regels of achtergrond.
- Alle sportclubs staan in Wageningen 2025 open voor iedereen, er is een verwelkomend klimaat en er is voldoende passend aanbod voor verschillende groepen op alle sportclubs.
- Iedereen voelt zich welkom om te sporten en bewegen, ‘hoort erbij’ en mag eigen sportkeuzes maken. Het sport- en beweegaanbod is goed toegankelijk voor (kwetsbare) inwoners met gezondheidsachterstanden.
In het Nationaal Sportakkoord II zijn de volgende speerpunten benoemd:
- Vergroting financiële toegankelijkheid
- Vergroting sociale toegankelijkheid
- Vergroting praktische toegankelijkheid
- Effectievere toeleiding van inactieve mensen naar sport
De speerpunten sluiten aan bij de gestelde doelen in Sportakkoord I. Voor dit onderwerp worden in Sportakkoord II geen nieuwe doelen opgesteld.
Sociaal veilige sport (voorheen: Positieve sportcultuur)
In Sportakkoord I is het thema Positieve Sportcultuur/Sociaal Veilig Sporten nog niet benoemd. Het doel van dit thema is om een basis te creëren waarin alle Wageningers veilig en met plezier kan sporten en/of sport beleven. Iedereen die in Wageningen sport of beweegt heeft recht op deze sociaal veilige omgeving. Met Sportakkoord II willen we samen met lokale, regionale en landelijke partijen stappen zetten om alle Wageningers in een veilige omgeving te laten bewegen.
Dat het een nieuwe thema is, betekent niet dat er nog geen aandacht voor is de afgelopen jaren. In samenwerking met de Vrijwilligers Centrale Wageningen, Sportservice Wageningen de Sportraad Wageningen is de afgelopen 2 jaar al fors ingezet op het opleiden en bijscholen van Vertrouwenscontactpersonen. Er zijn thema avonden georganiseerd voor sport- en beweegaanbieders en alle verenigingen zijn aangespoord om informatie over de vertrouwenscontactpersonen duidelijk vindbaar te maken voor de leden (bijvoorbeeld op de website). Een ander voorbeeld is de theater show: Help een incident, wat nu? Deze avond werd georganiseerd door VCW i.s.m. Sportservice.
Als speerpunten worden genoemd:
- Meer waarborgen voor sociaal veilige sport (basiseisen)
- Meer aandacht voor en het bespreekbaar maken van veilige sport (normering)
- Versterking van de keten voor sociale veiligheid (signalen)
- Extra ondersteunende infrastructuur rondom sociale veiligheid (versterking)
Samen met de lokale partners worden in september deze speerpunten omgezet in concrete doelen. Hierbij is het uitgangspunt dat er aandacht moet blijven voor de basis op orde (vindbare en benaderbare vertrouwenscontactpersonen), inzetten op kennis bij verenigingen over een veilige sport, samenwerking met bonden om in de verschillende sporttakken veiligheid te waarborgen en om na te gaan wat verenigingen en andere sportorganisaties nog nodig hebben om een veilige sport te waarborgen binnen hun eigen structuren.
Thema: Vitale sportaanbieders
Vanuit Sportakkoord I is door onder andere begeleiding en het mogelijk maken van sportaanbod voor verschillende doelgroepen bijgedragen aan vitale sportaanbieders. Een breed sportaanbod zorgt voor verenigingen die veerkrachtig zijn en die steeds nieuwe manieren ontdekken om hun kracht in te zetten voor de maatschappij.
De doelen uit Sportakkoord I zijn:
- Sport en bewegen is in 2025 bij sportclubs toegankelijk, inclusief, verbindend en draagt onder andere bij aan de gezondheid van mensen (sterker, energieker, zelfredzamer, gevoel van erbij horen).
- Sportclubs zijn in Wageningen 2025 toekomstbestendig door onder andere vol- doende vrijwilligers, goede aandacht voor vrijwilligers, gezonde bedrijfsvoering.
- Sport- en beweegaanbieders weten (kwetsbare) doelgroepen effectief te bereiken, activeren en behouden.
- Sport- en beweegaanbieders stemmen hun aanbod af op de vraag van specifieke doelgroepen.
- De vereniging is meer dan een plek voor sport; het is een spil in het maatschappelijke speelveld.
In het Nationaal Sportakkoord II zijn de volgende speerpunten benoemd:
- Hogere kwaliteit van mensen in de sector
- Versterking van de uitvoeringskracht
- Effectievere clubondersteuning aan sportaanbieders
- Lokaal betere match tussen vraag en aanbod
- Human Capital Agenda
- Clubondersteuning
De speerpunten van Sportakkoord II bieden voldoende kansen om voort te borduren op de doelen die al zijn opgenomen. Een thematiek waar meer aandacht voor komt is clubondersteuning. De kerngroep van de Sportraad gaat in gesprek met de gemeente om clubondersteuning nog beter in te zetten en te promoten bij verenigingen. Daarnaast zullen de gemeente en de kerngroep kijken naar de Verenigingsmonitor, uitgevoerd in 2021, en op basis daarvan de behoefte vanuit de verenigingen in kaart brengen bijvoorbeeld op het gebied van vrijwilligersmanagement, gezonde sportkantine, EHBO cursussen, sociale veiligheid, etc. Via deze weg hebben wij inzichtelijk gekregen wat de behoeftes zijn van alle sport- en beweegaanbieders en kunnen we met Sportakkoord II gerichter hierop inspelen.
Thema: Vaardig in bewegen
Dit willen we bereiken:
Vaardig in bewegen is geen nieuwe thema, maar een thematiek waar al veel aan gewerkt is binnen de gemeente. Er ligt een grote uitdaging in een gezond sport en beweegpatroon voor kinderen en jongeren. Het is dan ook belangrijk om hen actiever en vaardiger in bewegen te krijgen. Dit draagt niet alleen bij aan hun gezondheid nu. Ook vergroot dit de kans op een actieve en vitale toekomst, waarin zij een leven lang betrokken blijven bij sport en bewegen.
De doelen uit Sportakkoord I zijn:
- In Wageningen 2025 groeien kinderen op in een gezonde omgeving, waar zij sociaal en fysiek goed kunnen ontwikkelen en lekker in hun vel zitten.
- Alle kinderen van 4-12 jaar in Wageningen 2025 bezitten voldoende (juiste)motorische vaardigheden, waardoor zij met plezier en blessurevrij kunnen sporten en bewegen, zowel nu en als in de toekomst.
- Meer ouders, docenten en andere begeleiders kennen het belang van bewegen voor kinderen.
Als speerpunten in het Nationaal Sportakkoord II worden genoemd:
- Meer aandacht voor beweging bij de jongste jeugd
- Betere kansen voor kinderen om sporten en bewegen te ontdekken
- Meer inzet op motorische ontwikkeling en veelzijdig bewegen bij kinderen
- Verhogen sportdeelname en verlagen sportuitval bij jongeren
- School en Omgeving
Voor kinderen zijn de afgelopen jaren al veel initiatieven geweest vanuit het Sportakkoord, bijvoorbeeld de Beweegkliko’s. Een groter uitdaging ligt nog op het gebied van sporten en bewegen voor jongeren. De sportuitval bij jongeren is hoog. In Sportakkoord II is dan ook extra aandacht om juist deze groep meer te laten sporten en bewegen. Dit is niet alleen van belang voor gezondheid of sportieve vaardigheden, maar juist ook voor sociale vaardigheden en sociale connecties.
Thema: Ruimte voor sport en bewegen
Geen nieuw thema in het Sportakkoord, maar wel een nieuwe thema voor Wageningen is de Ruitme voor sport en bewegen. In het Nationaal Sportakkoord II worden de volgende speerpunten daarin genoemd:
- Verduurzaming sportinfrastructuur
- Meer kosteneffectieve en maatschappelijk verantwoorde exploitatie van sportaccommodaties
- Betere spreiding en bereikbaarheid van sportinfrastructuur
- Verdere versterking beweegvriendelijke omgeving
- Efficiënter ruimtegebruik van sportinfrastructuur
Veel van de speerpunten die hier worden genoemd liggen primair bij de gemeente voor uitvoering. Vanuit het Sportakkoord zal vooral worden ingezet op initiatieven die bijdragen aan deze speerpunten, waarin verenigingen op kleine schaal bijdragen. Twee initiatieven (Beweegroute en de mini-skeelerbaan) die binnen dit thema passen zijn door verschillende oorzaken niet of onvoldoende van de grond gekomen. In Sportakkoord II zullen deze initiatieven weer opgepakt worden. Daarnaast is er ruimte voor organisaties om ook op deze initiatieven voorstellen in te dienen, hierbij denken we bijvoorbeeld aan het initiatief vanuit de Frisbee-vereniging voor kastjes met Frisbees in het park, voor een betere toegankelijkheid van de sport.
Thema: Maatschappelijke waarde van topsport
Ook dit thema is niet in Sportakkoord I opgenomen door de organisaties in Wageningen. Nationaal Sportakkoord II benoemd de volgende speerpunten:
- Meer aandacht voor maatschappelijk verantwoorde prestaties
- Behoud en verrijking waardevolle topsportprestaties
- Betere benutting van het platform topsport voor bijdrage maatschappelijke doelen
- Vergroten zichtbaarheid en bereik van topsport
Tot op heden wordt in Wageningen (te) weinig gebruik gemaakt van de voorbeeldfunctie van topsport. Binnen Sportakkoord II zal hier extra aandacht aan gegeven worden door Wageningse topsporters hierbij te betrekken om het belang van een gezonde leefstijl te benadrukken en daarmee de verbinding tussen de domeinen invulling te geven. Sport als doel versus Sport als middel.
Thema: Gezond door sport en bewegen
In 2020 bij de totstandkoming van Sportakkoord I was dit een typisch Wagenings thema met de volgende doelstellingen:
- Meer (kwetsbare) Wageningers zijn gezonder door sporten en bewegen en zijn er minder gezondheidsachterstanden.
- In 2025 heeft Wageningen een meer gezonde (op het gebied van stress, overgewicht etc.) en fitte populatie. Wij willen ons hier met sport en bewegen voor inzetten.
- Meer zorg en welzijn gebruiken sport en bewegen als middel bij fysieke en mentale ziekten en klachten.
- Meer Wageningers sporten verantwoord en daarmee blessurevrij.
Met een bijdrage vanuit Sportakkoord I voor projecten als wandel 4-daagse Bergrace.nl en meerdere cursussen valpreventie voor ouderen zijn er in dit thema al mooie stappen gezet. Met Sportakkoord I werden zorgpartners incidenteel ingezet. Wij hopen de zorgpartners met Sportakkoord II meer te betrekken en een grotere bijdrage te laten leveren.
